آتش سوزی چه بلایی سر جنگل های زاگرس می آورد؟

به گزارش مجله هاستفا، آتش سوزی می تواند بر ویژگی های بانک بذر خاک نیز تاثیر بگذارد و ترکیب گونه ای، تراکم و سرعت جوانه زنی بذرها را نیز تغییر دهد.

آتش سوزی چه بلایی سر جنگل های زاگرس می آورد؟

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، آتش سوزی در محیط زیست تاثیرات زیادی بر پوشش گیاهی و فرسایش خاک دارد و باعث بروز مسائل جدی زیست محیطی مثل کاهش تنوع و فراوانی گونه ها می شود. تاثیرات آتش سوزی باتوجه به شدت و مدت زمان آتش، نوع خاک، ترکیب پوشش گیاهی، آب و هوا و شرایط منطقه، متفاوت است.

نتایج یک پژوهش در جنگل های زاگرس نشان داد که آتش سوزی ترکیب و تنوع بانک بذر خاک جنگل را تغییر می دهد و با گذشت زمان در طولانی مدت این تغییرات بازیابی می شود.

مطالعات نشان داده که پس از وقوع آتش سوزی، بازسازی اکوسیستم جنگلی به بقای حیاتی ذخیره شده در خاک یا بانک بذر خاک، وابسته است. بانک بذر ذخیره شده در خاک منبع ژنتیکی مهمی برای بازسازی و نگهداری جوامع گیاهی جنگل است.

گیاهان به طور معمول با نگهداری برخی از بذرهای خود به حالت سکون درون خاک، قسمتی از تجدید حیات خود را به تاخیر انداخته و بانک بذر خاک را تشکیل می دهند تا پس از بروز شرایط نامطلوب، زمینه حضور آن ها در رویشگاه فراهم باشد. آتش سوزی می تواند بر ویژگی های بانک بذر خاک نیز تاثیر بگذارد و ترکیب گونه ای، تراکم و سرعت جوانه زنی بذرها را نیز تغییر دهد.

جنگل های زاگرس از ذخیره گاه های با ارزش گونه های گیاهی و جانوری هستند که هر ساله آتش سوزی های زیادی به صورت عمدی و غیر عمدی در آن ها اتفاق می افتد و آسیب های زیادی به پوشش گیاهی جنگل ها وارد می کند.

با توجه به اهمیت بررسی بانک بذر جنگل ها برای احیای پوشش گیاهی، پژوهشگران دانشگاه های گیلان و لرستان در مطالعه ای به مقایسه اثر آتش سوزی در بازه های زمانی مختلف بر ویژگی های بانک بذر خاک پرداختند.

منطقه مورد مطالعه، شهرستان کوهدشت در غرب استان لرستان است و سه منطقه از جنگل های این شهرستان که در سال های مختلف دچار حریق شده اند و یک منطقه که آتش سوزی در آن رخ نداده به عنوان منطقه شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. گونه غالب گیاهی این منطقه بلوط ایرانی است و گونه های کیکم، زالزالک، بادام کوهی و آلبالو وحشی گونه های همراه آن هستند.

منطقه اول در تیرماه سال 1385 در سطح 90 هکتار، منطقه دوم در مردادماه 1391 در سطح 80 هکتار و منطقه سوم در سال 1395 با مساحت 100 هکتار دچار آتش سوزی شده بودند.

از هر منطقه 40 نمونه و در مجموع 160 قطعه نمونه از مناطق مورد بررسی نمونه برداری انجام شد و پژوهشگران هر قطعه نمونه را از نظر حضور و نبود گونه ها و تراکم و فراوانی آن ها بررسی کردند.

نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل شدند و به منظور سرمادهی نمونه ها به مدت دو ماه در سردخانه با دمای 3 تا 4 درجه سانتی گراد قرار گرفتند و پس از این مدت نمونه ها برای کشت آماده شدند. پژوهشگران پس از کشت نمونه های گیاهی، با استفاده از منابع آن ها را شناسایی کردند.

یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داد که بانک بذر خاک در برابر آتش سوزی واکنش نشان داده و میزان زمانی که از آتش سوزی گذشته، بر ترکیب بانک بذر خاک تاثیر داشته است. بانک بذر جنگل هایی که پنج سال و 10 سال از آتش سوزی آن ها گذشته شباهت داشتند. همچنین گروه 10 ساله و گروه شاهد از نظر تنوع شبیه هم بودند. این نشان می دهد که آتش سوزی بر بانک بذرها اثر داشته و این مناطق توانسته اند پس از گذشت زمان خود را بازیابی کنند.

گروه هایی که یک سال از آتش سوزی آن ها گذشته بود و گروه هایی که پنج سال گذشته بود از نظر تنوع ترکیب گونه بانک بذر مشابه بودند. این نشان می دهد که آتش سوزی ترکیب گونه ای را در کوتاه مدت تغییر می دهد. این تغییرات شامل جوانه زنی گونه های جدید و آسیب و حذف گونه های با بذر سطحی و گونه های غالب بانک بذر خاک است و در بلندمدت این تغییرات بازیابی می شوند.

بر اساس نتایج به دست آمده، محققان این پژوهش می گویند: تغییرات رویشگاه پس از آتش سوزی در کوتاه مدت به صورت مشخص در ترکیب خاک نمایان می شود و این تغییرات با گذشت زمان بازیابی می شوند.

به عقیده این پژوهشگران آتش سوزی اثرات نامطلوبی بر بانک بذر خاک جنگل به عنوان منبع پوشش گیاهی روزمینی آینده دارد و توصیه می کنند: در آینده این بررسی ها در منطقه زاگرس در کنار بررسی پوشش گیاهی و عوامل خاک انجام گیرد تا پتانسیل احیای این مناطق مشخص شود.

نتایج این پژوهش با عنوان تاثیرات آتش سوزی در دوره های مختلف زمانی بر ترکیب و تنوع بانک بذر خاک در مجله جنگل ایران؛ نشریه علمی پژوهشی انجمن جنگل بانی ایران منتشر شده است.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای گردشگری و تجاری و آموزشی | مجری مستقیم و کارگزار سفرهای بین المللی خارجی

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 5 آبان 1400 بروزرسانی: 5 آبان 1400 گردآورنده: host-fa.ir شناسه مطلب: 4806

به "آتش سوزی چه بلایی سر جنگل های زاگرس می آورد؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آتش سوزی چه بلایی سر جنگل های زاگرس می آورد؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید